• Nr. 388 Baoyan, Dantu-district, Zhenjiang-stad, provincie Jiangsu, China
  • +86-15358582137

Ma - vrij: 9:00 - 19:00

De milieueffecten van openbare kunstsculpturen

2025-04-13 13:00:00
De milieueffecten van openbare kunstsculpturen

Materialen zijn belangrijk: milieu-effecten van beeldhouwkunstmaterialen

Traditionele versus duurzame beeldhouwmateriaal

Brons, marmer en hars zijn al eeuwen populaire materialen voor sculpturen vanwege hun duurzaamheid en esthetische uitstraling. Maar er zit ook een keerzijde aan, die we niet kunnen negeren. Het winnen van deze materialen uit de grond en het verwerken ervan levert veel koolstofemissies op, vernietigt leefgebieden en put natuurlijke hulpbronnen uit. Aan de andere kant beginnen kunstenaars zich steeds vaker te richten op milieuvriendelijke alternatieven zoals gerecyclede metalen en biologisch afbreekbare klei. Wat maakt deze alternatieven beter? Ze veroorzaken over het algemeen een kleinere ecologische voetafdruk, omdat we niet voortdurend nieuwe grondstoffen hoeven te ontginnen, en bovendien helpen ze om afval uit stortplaatsen te houden. Neem bijvoorbeeld gerecycled metaal: dit bespaart ongeveer driekwart van de energie die nodig is om nieuw metaal te produceren uit ruwe erts. Het Internationale Energieagentschap merkt op dat de overstap naar deze groenere materialen aanzienlijk kan bijdragen aan een vermindering van de milieubelasting van beeldhouwkunst, simpelweg door minder hulpbronnen te gebruiken.

De Verborgen Impact van Kunst op Basis van Schuim (Styrofoam en Bloemenschuim)

Kunstenaars houden ervan om met schuimmaterialen zoals styrofoam en bloemenschuim te werken, omdat deze gemakkelijk te snijden en vormgeven zijn, waardoor ze perfect geschikt zijn voor grote installaties en die imposante styrofoamsculpturen die we soms in galeries zien. Maar er zit ook een duister kant aan al deze creativiteit. Neem bijvoorbeeld styrofoam – het blijft eeuwig bestaan omdat het niet op natuurlijke wijze afbreekt, en belandt uiteindelijk in onze oceanen en velden waar het serieuze problemen veroorzaakt. De meeste mensen beseffen niet hoe slecht de situatie rond recycling eigenlijk is. Het Environmental Protection Agency meldt dat nauwelijks meer dan 1% van alle styrofoam jaarlijks wordt gerecycled. Enkele vooruitstrevende kunstenaars zijn echter al overgestapt op milieuvriendelijkere alternatieven. Sommige beeldhouwers gebruiken nu plantaardige schuimen die op natuurlijke wijze afbreken, terwijl anderen experimenteren met hergebruikt hout of papierpulp. Deze verschuiving helpt de artistieke innovatie in stand te houden zonder bergen giftig afval achter te laten.

Steen en Metaal: Duurzaamheid versus Mijnbouw

Kunstenaars werken al sinds de oudheid met steen en metaal, omdat deze materialen eeuwig meegaan en er prachtig uitzien wanneer ze zijn gesneden of gevormd. Ze hebben op de lange termijn veel minder onderhoud of vervanging nodig dan andere materialen, waardoor ze uiteindelijk minder afval veroorzaken. Maar er zit ook een keerzijde aan dit verhaal. Het winnen van deze grondstoffen uit de aarde is namelijk ook niet goed voor de planeet. Wanneer bedrijven steen ontginnen of metalen mijnen, worden hele ecosystemen verwoest, raken rivieren en de lucht verontreinigd, en komt er enorme hoeveelheden koolstof vrij in de atmosfeer. Neem bijvoorbeeld metaalwinning: de EPA heeft geconstateerd dat deze industrie behoort tot de grootste bronnen van giftige emissies in de Verenigde Staten. Gelukkig denken sommige creatieve mensen hier nu anders over. Steeds meer beeldhouwers geven tegenwoordig de voorkeur aan gerecycleerde materialen. Door bestaande materialen opnieuw te gebruiken, verminderen ze de milieuschade die wordt veroorzaakt door het blijven onttrekken van nieuwe hulpbronnen aan onze planeet.

Voetafdruk van de productie van openbare kunst

Energie-intensieve fabricageprocessen

Het maken van grote sculpturen vereist doorgaans energie-intensieve processen zoals gieten en lassen, die veel stroom verbruiken. Deze methoden spelen een grote rol in de koolstofvoetafdruk van het creëren van openbare kunstwerken in de stad. Neem bijvoorbeeld metaalgieten: wanneer kunstenaars brons of staal smelten, moeten ovens opgewarmd worden tot duizenden graden Fahrenheit, waarbij meestal steenkool of aardgas verbrand wordt. De cijfers spreken boekdelen. Metaalgieten alleen al stoot volgens diverse sectoronderzoeken, inclusief gegevens van overheidsinstanties, ruim 600 miljoen ton CO2 per jaar uit. Kunstenaars en vervaardigers kijken nu echter naar schonere alternatieven. Sommige ateliers beginnen te experimenteren met koud-lassen technieken die helemaal geen warmte vereisen, terwijl anderen zonne-ovens testen voor kleinere gietwerkzaamheden. Deze innovaties kunnen de traditionele methoden nog niet volledig vervangen, maar wijzen zeker op een toekomst waarin monumentale kunst niet gepaard gaat met zo’n hoge milieu-impact.

Transportuitdagingen voor Grote Projecten

Zware sculpturen verplaatsen is geen klein karwei en heeft behoorlijk wat impact op het milieu. Wanneer grote stukken van de ene naar de andere plek worden vervoerd, wordt er enorm veel brandstof verbruikt en komen er flinke hoeveelheden uitstoot vrij. Neem bijvoorbeeld de enorme installatie "Hollow Men" op de campus van Cal State Long Beach. Het daarheen brengen van dat object was praktisch een logistieke nachtmerrie vanwege de enorme afmetingen en het gewicht. Het hele proces zorgt ook voor aanzienlijke koolstofuitstoot, omdat speciale machines moeten worden ingezet en gewone vrachtwagens niet geschikt zijn voor zulke grote objecten. Maar nu begint er iets te veranderen dankzij nieuwe technologieën. Sommige bedrijven experimenteren met hybride vrachtwagens en zelfs volledig elektrische modellen voor transportdoeleinden. Er is ook een groeiende interesse om waar mogelijk spoorwegen te gebruiken in plaats van wegtransport. Deze veranderingen betekenen dat we misschien eindelijk een echte daling gaan zien van de milieukosten van het verplaatsen van die reusachtige kunstwerken.

Case Study: De Multi-continentale Reis van een Granieten Beeldhouwwerk

Neem het verhaal van een enorme granieten sculptuur die zijn weg vond over meerdere continenten voordat hij terechtkwam in een stadsparcours. De hele reis begon bij de steengroeve waar de steen werd gewonnen, vervolgens doorliep hij diverse stadia van zagen en vormgeven, en kwam uiteindelijk aan op zijn bestemming na verschillende lange transporten. Een nauwkeurige blik op hoe hij daar terechtkwam, laat zien hoeveel koolstof wordt uitgestoten bij het vervoer van zware kunstwerken over de hele wereld, met name wanneer oceaanvracht wordt vergeleken met vliegtuigen, die zoveel brandstof verbruiken. Wat we hebben geleerd van het volgen van deze trajecten, suggereert dat kunstenaars en planners anders moeten denken over materiaalkeuzes. In plaats van stenen te importeren van de andere kant van de wereld, zouden lokale stenen misschien prima volstaan. En die grote sculpturen? Misschien moeten die dichter bij huis blijven in plaats van tussen landen heen en weer te pendelen. Steden die openbare kunst willen installeren, kunnen zowel geld als planeetbronnen besparen door vanaf het begin over deze praktische alternatieven na te denken.

Locatie-specifieke Milieustoring

Ecologische Impact van Permanente Installaties

Het plaatsen van permanente sculpturen verandert vaak lokale ecosystemen op manieren die mensen niet altijd overwegen. Kunstwerken zien er misschien mooi uit, maar ze verstoren leefomgevingen wanneer we vreemde materialen introduceren en het landschap herschikken. Denk aan grote schuimkernsculpturen die soms in gevoelige gebieden worden geplaatst. Deze versnipperen leefgebieden en verstoren de planten en dieren die daar leven. Sommige onderzoeken wijzen erop dat kleinere sculpturen of werken gemaakt van materialen die op natuurlijke wijze afbreken, deze problemen kunnen verminderen. Steeds meer kunstenaars kiezen nu voor locaties die aansluiten bij de bestaande omgeving in plaats van daartegenin te gaan. En velen kiezen tegenwoordig voor milieuvriendelijkere materialen. Het idee is eenvoudig: maak kunst die zich voegt naar de natuur, in plaats van die te verstoren.

Tijdelijke Tentoonstellingen versus Duurzame Voetafdruk

De milieukosten van tijdelijke tentoonstellingen blijven vaak langer bestaan dan de meeste mensen beseffen, en zijn soms vergelijkbaar met of zelfs hoger dan die van permanente installaties. Ze achterlaten inderdaad geen blijvende littekens op het landschap, maar al het werk voor de opbouw, het afbreken daarna en het omgaan met alle spullen die niemand meer wil, zorgt voor reële problemen voor het land en levert enorme hoeveelheden afval op. Onderzoeken tonen aan dat deze kortdurende exposities aanzienlijk veel afval produceren, vooral omdat veel organisatoren sterk afhankelijk zijn van wegwerpartikelen voor alles van wegwijzers tot vitrines. Sommige musea en galerieën beginnen echter tegen deze trend in te gaan. Steeds meer locaties gebruiken tweedehands materialen, huren apparatuur in plaats van nieuwe dingen te kopen, en ontwerpen tentoonstellingen vanaf het begin met hergebruik in gedachten. Deze aanpak helpt om afval te verminderen, terwijl instellingen nog steeds interessante shows kunnen organiseren zonder hun budget te overschrijden.

Het Solo Cup Paradox: Kunst met een afvalthema dat zelf afval creëert

Kunst gemaakt van afval, zoals sculpturen volledig opgebouwd uit Solo Cups, creëert een echte vangst-22-situatie. Aan de ene kant zorgen deze werken ervoor dat mensen nadenken over de vuilproblemen waarmee we dagelijks worden geconfronteerd. Maar wacht even, sommige mensen wijzen erop dat dezelfde installaties mogelijk meer afval genereren dan ze helpen verminderen. Bezoekers van deze tentoonstellingen raken vaak in verwarring of de kunst zelf groen is of gewoon een andere vorm van verontreiniging. Kunstenaars die krachtige milieuboodschappen proberen over te brengen zonder dingen erger te maken, experimenteren tegenwoordig met verschillende aanpakken. Sommigen verzamelen al gebruikte materialen voor hun projecten. Anderen ontwerpen werken die na de expositie weer in de recyclingbak kunnen. Enkele kunstenaars maken zelfs stukken die buiten op natuurlijke wijze over maanden of jaren uiteenvallen. Het doel is hier niet alleen om over afvalproblemen te praten, maar om ze te beleven via elke stap van het creatieve proces.

Innovaties in ecologisch bewuste beeldhouwkunst

Biologisch afbreekbare materialen: van schuimplastic tot mycelium

Kunstenaars wenden zich steeds vaker tot biologisch afbreekbare materialen terwijl ze groenere manieren verkennen om sculpturen te maken. Schuimplastic en mycelium onderscheiden zich onder deze opties, en bieden ecologische alternatieven die artistiek nog steeds goed functioneren. Neem bijvoorbeeld schuimplastic: het stelt beeldhouwers in staat om zeer creatief te zijn, met de zekerheid dat hun werk uiteindelijk op natuurlijke wijze zal afbreken, waardoor minder afval de stortplaats bereikt. Sommige kunstenaars zijn begonnen met experimenteren met mycelium, afkomstig van schimmels, om gedetailleerde werken te maken die letterlijk na verloop van tijd vergaan. Deze aanpak sluit perfect aan bij wat veel makers tegenwoordig willen: milieubewustzijn zonder in te boeten aan kwaliteit of originaliteit. Bovendien opent het gebruik van dergelijke materialen nieuwe mogelijkheden voor tijdelijke installaties en buitenwerken die geen blijvende vervuilingsproblemen achterlaten.

Zonnestroom aangedreven kinetische installaties

Kinetische sculpturen die op zonne-energie draaien, veranderen onze perceptie van groene kunst door creativiteit te combineren met schonere energieoplossingen. Het werkt als volgt: overdag vangen de sculpturen zonlicht op via panelen en gebruiken de opgeslagen energie om 's nachts of wanneer er voldoende lading is onderdelen in beweging te zetten. De afgelopen tijd zijn er al indrukwekkende projecten verschenen, zoals grote bewegende kunstwerken geïnstalleerd op daken van gebouwen in steden over heel Europa. Mensen verzamelen eromheen om te praten over de artistieke waarde en over hoe het hen doet nadenken over hun eigen impact op de planeet. Naarmate zonnepanelentechnologie voortdurend verbetert, vinden kunstenaars steeds meer manieren om deze hernieuwbare energiebron in hun werk te integreren. We kunnen binnenkort nog meer interactieve installaties verwachten die niet alleen mooi uitzien, maar ook op een subtiele manier bewustwording creëren over ons milieu.

Kunstmatige rifsculpturen: kunst en natuurbehoud samengevoegd

Wanneer kunstenaars onderwater riffen gaan bouwen, gebeurt er iets bijzonders op het kruispunt van creativiteit en natuurbescherming. Deze kunstmatige structuren lijken op echte koraalformaties en helpen daadwerkelijk vispopulaties te herstellen na jarenlange schade door visserij en verontreiniging. Neem bijvoorbeeld de beroemde ondergedompelde standbeelden bij de kust van Mexico, die in de loop der tijd een thuis zijn geworden voor allerlei zeedieren. De omgeving rondom deze beelden bruis nu van het leven dat daar eerder niet aanwezig was. Wat deze aanpak uniek maakt, is hoe schoonheid gecombineerd wordt met functie. In plaats van alleen in galerijen te hangen, wordt kunst in de oceaan geplaatst, waar het een dubbele rol vervult: het herstelt beschadigde leefomgevingen én brengt mensen via directe ervaring – in plaats van alleen via leerboeken – meer over het mariene milieu bij.