EN
Vật Liệu Quan Trọng: Chi Phí Môi Trường Của Các Chất Liệu Tạo Tác Phẩm Điêu Khắc
Vật Liệu Điêu Khắc Truyền Thống So Với Vật Liệu Bền Vững
Đồng, đá cẩm thạch và nhựa tổng hợp luôn là những lựa chọn phổ biến cho các tác phẩm điêu khắc nhờ độ bền và vẻ ngoài đẹp mắt. Tuy nhiên, có một mặt trái mà chúng ta không thể bỏ qua. Việc khai thác những vật liệu này từ lòng đất và chế biến chúng tạo ra lượng lớn khí thải carbon, phá hủy môi trường sống và làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Ngược lại, các nghệ sĩ đang bắt đầu chuyển sang những lựa chọn thân thiện với môi trường như kim loại tái chế và đất sét phân hủy sinh học. Điều gì khiến những vật liệu thay thế này tốt hơn? Về cơ bản, chúng thường để lại dấu chân carbon nhỏ hơn vì chúng ta không cần liên tục khai thác tài nguyên mới, đồng thời giúp giảm lượng chất thải đổ vào các bãi chôn lấp. Lấy ví dụ kim loại tái chế, nó tiết kiệm khoảng ba phần tư năng lượng cần thiết khi sản xuất kim loại mới từ quặng thô. Cơ quan Năng lượng Quốc tế thực tế chỉ ra rằng việc chuyển sang những vật liệu xanh hơn này có thể giảm đáng kể tác động môi trường của ngành điêu khắc chỉ đơn giản bằng cách sử dụng ít tài nguyên hơn tổng thể.
Tác Động Kín Bị Của Nghệ Thuật Dựa Trên Xốp (Xốp Styrofoam & Xốp Cắm Hoa)
Các nghệ sĩ yêu thích làm việc với các loại vật liệu xốp như styrofoam và xốp cắm hoa vì chúng rất dễ cắt và tạo hình, khiến chúng trở nên lý tưởng cho các tác phẩm lắp ráp quy mô lớn và những bức tượng styrofoam khổng lồ mà ta thỉnh thoảng thấy trong các phòng trưng bày. Nhưng đằng sau sự sáng tạo này lại tồn tại một mặt trái. Hãy lấy styrofoam làm ví dụ – chất liệu này tồn tại mãi mãi vì không phân hủy tự nhiên, cuối cùng trôi dạt vào đại dương và đồng ruộng, gây ra những vấn đề nghiêm trọng. Hầu hết mọi người không nhận thức được tình trạng tái chế thực sự tồi tệ đến mức nào. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ báo cáo rằng chỉ hơn 1% lượng styrofoam được sản xuất hàng năm được tái chế. Tuy nhiên, một số nghệ sĩ tiên phong đã bắt đầu chuyển sang các lựa chọn thân thiện với môi trường hơn. Một vài nhà điêu khắc hiện nay sử dụng các loại xốp có nguồn gốc thực vật có thể phân hủy tự nhiên, trong khi những người khác thử nghiệm với gỗ tái chế hoặc bột giấy. Sự chuyển đổi này giúp duy trì sự đổi mới trong nghệ thuật mà không để lại những núi rác độc hại.
Đá và Kim loại: Tuổi thọ so với Khai thác Tài nguyên
Các nghệ sĩ đã làm việc với đá và kim loại từ thời cổ đại vì những vật liệu này tồn tại mãi mãi và trông rất ấn tượng khi được chạm khắc hoặc tạo hình. So với các vật liệu khác, chúng không cần sửa chữa hay thay thế nhiều, do đó về lâu dài thực tế lại tạo ra ít rác thải hơn. Nhưng câu chuyện này còn có một mặt khác. Việc khai thác những nguyên liệu thô này từ lòng đất cũng không hoàn toàn tốt cho hành tinh. Khi các công ty đào đá hoặc khai thác kim loại, cả hệ sinh thái bị phá hủy, sông ngòi và không khí bị ô nhiễm, đồng thời hàng tấn khí carbon được thải vào khí quyển. Lấy ví dụ về ngành khai thác kim loại, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) từng chỉ ra rằng ngành này nằm trong số các ngành đóng góp lớn nhất vào lượng phát thải độc hại trên toàn nước Mỹ. Tuy nhiên, một số người sáng tạo đang bắt đầu suy nghĩ lại về điều này. Ngày càng nhiều nhà điêu khắc hiện nay ưa chuộng sử dụng vật liệu tái chế. Bằng cách tận dụng lại những gì đã tồn tại, họ giảm thiểu đáng kể tác hại môi trường do việc liên tục khai thác tài nguyên mới từ hành tinh của chúng ta.
Dấu chân carbon trong sản xuất nghệ thuật công cộng
Quá Trình Chế Tạo Tiêu Thụ Năng Lượng Cao
Việc tạo ra các tác phẩm điêu khắc lớn thường cần những quy trình tiêu tốn nhiều năng lượng như đúc và hàn, vốn tiêu thụ một lượng điện năng đáng kể. Những phương pháp này đóng vai trò lớn trong lượng khí thải carbon khi tạo ra các tác phẩm nghệ thuật công cộng quanh thành phố. Lấy ví dụ về việc đúc kim loại, khi các nghệ sĩ nấu chảy đồng hoặc thép, họ phải tăng nhiệt độ lò lên hàng nghìn độ Fahrenheit, thường là bằng cách đốt than hoặc khí đốt tự nhiên trong quá trình này. Con số cũng cho thấy rõ thực trạng. Theo các nghiên cứu ngành công nghiệp, bao gồm dữ liệu từ các cơ quan chính phủ, riêng công đoạn đúc kim loại đã thải ra hơn 600 triệu tấn CO2 mỗi năm. Tuy nhiên, hiện nay các nghệ sĩ và thợ chế tác đang tìm kiếm những giải pháp thân thiện với môi trường hơn. Một số xưởng đã bắt đầu thử nghiệm các kỹ thuật hàn nguội không cần nhiệt, trong khi những nơi khác đang kiểm tra lò nung chạy bằng năng lượng mặt trời dành cho các sản phẩm đúc nhỏ hơn. Những đổi mới này có thể chưa thể hoàn toàn thay thế các phương pháp truyền thống ngay lập tức, nhưng chúng chắc chắn đang chỉ ra một tương lai mà nghệ thuật quy mô lớn sẽ không còn đi kèm với mức giá quá nặng nề đối với môi trường.
Thách thức vận chuyển cho các công trình quy mô lớn
Di chuyển những bức tượng nặng là một nhiệm vụ không hề đơn giản và để lại dấu ấn đáng kể lên môi trường. Khi những tác phẩm lớn được vận chuyển từ nơi này đến nơi khác, chúng tiêu tốn hàng tấn nhiên liệu và thải ra lượng lớn khí phát thải dọc đường đi. Lấy ví dụ như tác phẩm lắp ráp khổng lồ "Hollow Men" đang đặt tại khuôn viên trường Cal State Long Beach. Việc đưa tác phẩm này đến vị trí hiện tại gần như là một cơn ác mộng về mặt hậu cần do kích thước và trọng lượng thực tế của nó. Toàn bộ quá trình này cũng tạo ra lượng ô nhiễm carbon đáng kể, vì phải huy động máy móc chuyên dụng và các xe tải thông thường không thể đáp ứng được đối với những vật thể lớn như vậy. Nhưng hiện tại tình hình đang bắt đầu thay đổi nhờ sự xuất hiện của các công nghệ mới. Một số công ty đang thử nghiệm xe tải lai (hybrid) và thậm chí cả các mẫu xe hoàn toàn bằng điện để phục vụ nhu cầu vận chuyển. Ngoài ra, ngày càng có nhiều sự quan tâm đến việc sử dụng hệ thống đường sắt bất cứ khi nào có thể thay vì vận chuyển đường bộ. Những thay đổi này đồng nghĩa với việc chúng ta có thể cuối cùng sẽ chứng kiến sự giảm thực sự về chi phí môi trường khi di chuyển những tác phẩm nghệ thuật khổng lồ này.
Nghiên cứu trường hợp: Hành trình đa lục địa của tác phẩm điêu khắc từ đá granite
Hãy xem câu chuyện về một bức tượng đá hoa cương khổng lồ đã được vận chuyển qua nhiều châu lục trước khi tìm thấy nơi an vị trong một công viên thành phố. Toàn bộ hành trình bắt đầu từ mỏ đá nơi khối đá được khai thác, sau đó trải qua nhiều giai đoạn cắt và tạo hình, và cuối cùng đến được điểm đến sau nhiều chặng vận chuyển đường dài. Nhìn kỹ vào cách nó được đưa tới đích cho thấy lượng khí thải carbon lớn như thế nào khi di chuyển các tác phẩm nghệ thuật nặng nề khắp thế giới, đặc biệt là khi so sánh vận tải đường biển với máy bay – thứ tiêu thụ rất nhiều nhiên liệu. Những gì chúng ta học được từ việc theo dõi các hành trình này cho thấy các nghệ sĩ và nhà quy hoạch nên suy nghĩ khác đi về lựa chọn vật liệu. Thay vì nhập khẩu đá từ nửa vòng trái đất, có lẽ đá địa phương cũng hoàn toàn phù hợp. Và những bức tượng lớn kia? Có thể chúng cần được đặt gần nơi sản xuất hơn là liên tục di chuyển giữa các quốc gia. Các thành phố muốn lắp đặt nghệ thuật công cộng có thể tiết kiệm cả tiền bạc lẫn tài nguyên hành tinh bằng cách cân nhắc những phương án thiết thực này ngay từ đầu.
Sự Phá Vỡ Môi Trường Riêng Cho Từng Khu Vực
Tác Động Hệ Sinh Thái Của Các Công Trình Cố Định
Việc dựng các tác phẩm điêu khắc cố định thường làm thay đổi hệ sinh thái địa phương theo những cách mà người ta không luôn nghĩ tới. Những tác phẩm nghệ thuật trông rất đẹp nhưng lại gây xáo trộn môi trường sống khi chúng ta đưa vào các vật liệu lạ và thay đổi lại địa hình. Lấy ví dụ những tác phẩm lớn làm bằng lõi xốp mà một số người đặt trong các khu vực nhạy cảm. Chúng làm chia cắt môi trường sống và ảnh hưởng đến thực vật, động vật đang sinh sống tại đó. Một số nghiên cứu cho thấy các tác phẩm nhỏ hơn hoặc làm từ vật liệu có thể phân hủy tự nhiên sẽ giúp giảm thiểu những vấn đề này. Ngày càng nhiều nghệ sĩ bắt đầu chọn vị trí phù hợp với cảnh quan sẵn có thay vì đối lập với nó. Và nhiều người hiện nay đang chuyển sang sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường hơn. Ý tưởng rất đơn giản: tạo ra nghệ thuật hòa hợp với thiên nhiên thay vì phá vỡ nó.
Triển Lãm Tạm Thời so với Dấu Vết Bền Vững
Chi phí môi trường của các triển lãm tạm thời thường kéo dài lâu hơn hầu hết mọi người nhận ra, đôi khi bằng hoặc thậm chí vượt quá lượng tác động mà các công trình cố định để lại. Dĩ nhiên, chúng không làm tổn hại cảnh quan mãi mãi, nhưng tất cả những công việc lắp đặt, tháo dỡ sau đó và xử lý lượng đồ đạc không ai muốn nữa đã tạo ra những vấn đề thực sự cho đất đai và sinh ra hàng tấn rác thải. Các nghiên cứu cho thấy những triển lãm ngắn hạn này thực tế tạo ra khá nhiều chất thải, chủ yếu vì nhiều ban tổ chức phụ thuộc vào các vật dụng dùng một lần cho mọi thứ, từ bảng hiệu đến tủ trưng bày. Tuy nhiên, một số bảo tàng và phòng tranh đang bắt đầu chống lại xu hướng này. Ngày càng nhiều địa điểm sử dụng vật tư đã qua sử dụng, thuê thiết bị thay vì mua mới, và thiết kế các triển lãm theo hướng có thể tái sử dụng ngay từ đầu. Cách tiếp cận này giúp giảm thiểu chất thải trong khi vẫn cho phép các tổ chức tổ chức những buổi triển lãm hấp dẫn mà không tốn kém quá nhiều.
Nghịch lý Cốc Solo: Nghệ thuật chủ đề rác thải lại tạo ra rác thải
Nghệ thuật được làm từ rác, như các tác phẩm điêu khắc được xây dựng hoàn toàn từ cốc Solo, tạo ra một tình thế tiến thoái lưỡng nan thực sự. Một mặt, những tác phẩm này khiến con người suy nghĩ về vấn đề rác thải mà chúng ta đối mặt hàng ngày. Nhưng khoan đã, một số người chỉ ra rằng chính những triển lãm này có thể thực tế lại tạo ra nhiều rác hơn là giúp giảm thiểu. Người xem các triển lãm này thường bị nhầm lẫn về việc liệu bản thân tác phẩm nghệ thuật có thực sự thân thiện với môi trường hay chỉ là một hình thức ô nhiễm khác. Các nghệ sĩ muốn truyền tải thông điệp môi trường mạnh mẽ mà không làm vấn đề thêm tồi tệ gần đây đã bắt đầu thử nghiệm với những cách tiếp cận khác nhau. Một số thu gom đồ đã qua sử dụng để làm dự án của họ. Những người khác thiết kế các tác phẩm có thể tái chế sau khi trưng bày. Một vài người thậm chí tạo ra các tác phẩm được thiết kế để phân hủy tự nhiên theo thời gian từ vài tháng đến vài năm khi đặt ngoài trời. Mục tiêu ở đây không chỉ là nói về vấn đề rác thải, mà còn là sống đúng với nó trong từng bước của quá trình sáng tạo.
Những đổi mới trong Điêu khắc Hướng đến Sinh thái
Vật liệu phân hủy sinh học: Từ đất sét xốp đến mycelium
Ngày càng có nhiều nghệ sĩ chuyển sang sử dụng vật liệu phân hủy sinh học khi họ tìm kiếm những cách sáng tạo thân thiện với môi trường hơn cho các tác phẩm điêu khắc. Đất sét xốp và mycelium nổi bật trong số các lựa chọn này, mang lại các phương án thay thế bền vững mà vẫn đảm bảo hiệu quả về mặt nghệ thuật. Chẳng hạn như đất sét xốp, loại vật liệu này cho phép các nhà điêu khắc thỏa sức sáng tạo, đồng thời biết rằng tác phẩm của họ cuối cùng sẽ tự phân hủy, từ đó giảm lượng chất thải đổ vào các bãi chôn lấp. Một số nghệ sĩ đã bắt đầu thử nghiệm với mycelium – thứ được tạo ra từ nấm – để làm nên những tác phẩm chi tiết, rồi sau một thời gian chúng thực sự bị phân rã. Cách tiếp cận này phù hợp với mong muốn của nhiều nghệ sĩ hiện nay: trách nhiệm với môi trường mà không đánh đổi chất lượng hay tính độc đáo. Hơn nữa, việc sử dụng những vật liệu như vậy mở ra những khả năng mới cho các tác phẩm tạm thời và các tác phẩm ngoài trời, vốn không để lại vấn đề rác thải lâu dài.
Các tác phẩm lắp ráp động chạy bằng năng lượng mặt trời
Các tác phẩm điêu khắc động được vận hành bằng năng lượng mặt trời đang thay đổi cách chúng ta nghĩ về nghệ thuật xanh, kết hợp sự sáng tạo với các giải pháp năng lượng sạch. Cách mà những tác phẩm này hoạt động thật sự rất thú vị – chúng thu ánh sáng mặt trời qua các tấm pin trong ngày, sau đó sử dụng nguồn năng lượng đã tích trữ để làm các bộ phận chuyển động vào ban đêm hoặc bất cứ khi nào có đủ điện tích. Một số dự án ấn tượng đã xuất hiện gần đây, ví dụ như những tác phẩm nghệ thuật lớn có chuyển động được lắp đặt trên nóc các tòa nhà tại các thành phố ở châu Âu. Mọi người tụ tập xung quanh chúng, thảo luận cả về giá trị nghệ thuật lẫn việc nó khiến họ suy ngẫm về tác động của bản thân đối với hành tinh. Khi công nghệ năng lượng mặt trời liên tục được cải thiện, các nghệ sĩ đang tìm ra nhiều cách mới để đưa nguồn tài nguyên tái tạo này vào tác phẩm của mình. Chúng ta có thể sớm thấy thêm nhiều tác phẩm tương tác hơn nữa xuất hiện, không chỉ đẹp về mặt thẩm mỹ mà còn góp phần nâng cao nhận thức về môi trường mà không hề mang tính giáo điều.
Tác phẩm Điêu khắc Bãi San hô Nhân tạo: Kết hợp Nghệ thuật với Bảo tồn
Khi các nghệ sĩ bắt đầu xây dựng những rạn san hô dưới nước, một điều khá tuyệt vời xảy ra tại điểm giao thoa giữa sự sáng tạo và việc bảo tồn thiên nhiên. Những cấu trúc nhân tạo này trông giống như các hình dạng san hô thật và thực sự giúp phục hồi quần thể cá sau nhiều năm bị suy giảm do đánh bắt và ô nhiễm. Chẳng hạn như những bức tượng chìm nổi tiếng gần bờ biển Mexico, nơi đã trở thành nơi cư ngụ của nhiều loài sinh vật biển theo thời gian. Khu vực xung quanh chúng giờ đây tràn đầy sinh khí mà trước đây chưa từng có. Điều làm nên sự đặc biệt của cách tiếp cận này là sự kết hợp giữa vẻ đẹp và chức năng. Thay vì chỉ trưng bày trong các phòng trưng bày, tác phẩm nghệ thuật được triển khai xuống đại dương, nơi chúng đảm nhiệm hai vai trò: phục hồi môi trường sống bị tàn phá đồng thời giáo dục mọi người về hệ sinh thái biển thông qua trải nghiệm trực tiếp chứ không chỉ qua sách giáo khoa.